Negatief bindend studieadvies (BSA): wat zijn écht de gevolgen? Wat je moet weten als eerstejaars hbo- of wo-student (2025)
Als je in je eerste jaar van het hbo of wo zit, dan weet je dat je studiepunten moet halen. De grens ligt meestal op 45 of 60 punten, afhankelijk van je opleiding. Maar wat gebeurt er nou écht als je dat puntentotaal niet haalt? En wat betekent zo'n negatief bindend studieadvies (BSA) precies voor jou? Hieronder leggen we je uit wat de gevolgen zijn, hoe je ermee kunt omgaan, en vooral: wat je rechten zijn als student.
Wat betekent een negatief bindend studieadvies precies?
Een negatief BSA betekent dat jouw opleiding vindt dat je niet genoeg studiepunten hebt gehaald en dat je moet stoppen met je studie. Vaak gaat het om ongeveer 45 tot 60 punten die je in het eerste jaar moet halen. Dit aantal verschilt per hogeschool of universiteit. Als je bijvoorbeeld Economie studeert aan de Hogeschool van Amsterdam, moet je 50 van de 60 punten halen. Heb je aan het einde van het jaar slechts 35 punten? Dan ontvang je dus een brief waarin staat dat je niet mag doorgaan met Economie aan deze hogeschool.
Ben jij student en heb je een brief ontvangen met daarin een negatief bindend studieadvies en ben je het er niet mee eens? Neem contact met ons op, wij zullen dan samen met jou gaan kijken of er een oplossing voor jouw situatie is.
Waarom is dat negatief BSA ooit bedacht?
Het BSA is bedoeld als selectiemiddel. Universiteiten en hogescholen gebruiken het BSA om ervoor te zorgen dat studenten zo snel mogelijk ontdekken of een studie echt bij ze past. Ook speelt mee dat instellingen geld krijgen van de overheid voor studenten die snel afstuderen. Hoe sneller studenten afstuderen, hoe gunstiger dat financieel is voor universiteiten.
Maar ja, hierdoor ontstaat ook stress bij studenten. Een negatief BSA kan ontzettend zwaar wegen op je gemoedstoestand. Studenten ervaren regelmatig gevoelens van falen of angst voor de toekomst. Heb je moeite om hiermee om te gaan? Zoek hulp bij een studentenpsycholoog of vertrouwenspersoon binnen je opleiding. Hoe sterker je mentaal staat, hoe beter je verder kunt met een alternatieve route of een beroepstraject.
Sinds de coronaperiode is er discussie ontstaan over hoe streng het negatief BSA eigenlijk mag zijn. Sommige universiteiten, zoals de Erasmus Universiteit Rotterdam en de Universiteit van Amsterdam, denken er zelfs over na om het BSA vanaf het studiejaar 2025-2026 te versoepelen. Zo willen ze voorkomen dat studenten door stress te snel afhaken. Ontdek wat dit voor jou betekent in ons artikel over BSA verlaging.
Wat zijn de directe gevolgen van een negatief BSA?
Als je een negatief BSA hebt gekregen, gebeurt het volgende:
Je moet stoppen met je studie aan dezelfde instelling.
Je mag je meestal drie jaar niet opnieuw inschrijven voor dezelfde opleiding.
Je moet een andere studie kiezen als je verder wilt studeren.
Je loopt studievertraging op, en daardoor mogelijk extra kosten.
Let op: Dit betekent ook gevolgen voor je studiefinanciering (zoals het studentenreisproduct) omdat je tijdelijk geen student bent. Heb je een negatief BSA gekregen van een andere universiteit en weet je niet wat je nu moet doen? Ontdek hier welke stappen je kunt nemen en welke opties je hebt om verder te studeren.
Gevolgen van negatief BSA zijn dus niet mals … Heb je nog mogelijkheden als je het niet eens bent met het negatief BSA?
Ja, gelukkig wel! Ben je het niet eens met de conclusie van de examencommissie of heb je een (dreigend) negatief BSA? Dan kun je meestal bezwaar maken of in beroep gaan bij een geschillencommissie binnen jouw instelling of bij het College van Beroep voor de Examens (CBE). Dit is vooral zinvol als je persoonlijke omstandigheden had:
langdurige ziekte of medische klachten;
psychische problemen, zoals een burn-out of depressie;
privéproblemen (bijvoorbeeld overlijden van familieleden);
onduidelijke tentaminering of slecht onderwijs vanuit de opleiding zelf.
In deze fase kan De Studentenadvocaat je adviseren over je kansen en helpen bij het schrijven van een bezwaarschrift of beroepschrift. Daarin moet je duidelijk uitleggen waarom je het niet eens bent met je negatieve BSA. Bijvoorbeeld omdat je onvoldoende begeleiding hebt gehad of omdat er persoonlijke omstandigheden uit de lijst hierboven waren die je studie hebben beïnvloed. Soms kun je toch een hertentamen doen of wordt er uitstel verleend. Hier kom je voor in aanmerking als het CBE je voor een deel gelijk geeft.
Zo kreeg een studente vorig jaar een negatief BSA vanwege ziekte. Ze maakte succesvol bezwaar omdat ze met doktersverklaringen en juridische hulp kon aantonen dat haar puntenverlies niet haar eigen schuld was. Ze mocht alsnog verder studeren. Ontdek hier hoe in beroep gaan na een negatief bindend studieadvies werkt.
Bezwaar tegen negatief BSA afgewezen door het CBE?
Als het CBE je bezwaar heeft afgewezen en je je niet bij de gevolgen van het negatief BSA neer wil leggen, kun je nog een stap verder gaan. Je kunt namelijk in beroep gaan bij de rechter (bijvoorbeeld het College van Beroep voor het Hoger Onderwijs). Hierbij kun je laten toetsen of het CBE terecht heeft gehandeld.
Wat moet er dan gebeuren?
Je moet een officieel beroepschrift schrijven waarin je duidelijk uitlegt waarom jij vindt dat het besluit van het CBE onjuist is.
Hierin leg je gedetailleerd uit waarom het negatief BSA volgens jou niet terecht is gegeven.
Denk hierbij wederom aan zaken zoals persoonlijke omstandigheden, medische redenen of procedurele fouten van de universiteit of hogeschool.
Misschien denk je nu: "Hoe moet ik zo'n beroepschrift ooit zelf opstellen?" Maak je geen zorgen, dat hoef je niet alleen te doen. Weet dat je recht hebt op een eerlijk proces en dat je in beroep kunt gaan. De Studentenadvocaat kan je daarbij ondersteunen, zodat je niet onterecht een negatief BSA krijgt en je studie onnodig in gevaar komt. Stuur ons vandaag nog een bericht, gewoon in je eigen woorden.
Kan het negatief BSA worden voorkomen?
Ja! Als je vóór 1 februari zelf stopt met je opleiding (uitschrijven), krijg je geen negatief BSA. Je kunt dan het jaar daarop opnieuw starten met dezelfde studie. Dit is een slimme oplossing als je al vermoedt dat het niet goed gaat met je studiepunten. Lees hier hoe je dit kunt aanpakken en wat de voordelen zijn. → Let op: na 1 februari werkt deze oplossing helaas niet meer.
Wat heeft AI (zoals ChatGPT) te maken met een negatief BSA?
Steeds meer studenten gebruiken AI-tools zoals ChatGPT, Smodin en Perplexity om sneller te leren, samenvattingen te maken of opdrachten beter te begrijpen. Toch heeft dit ook risico’s:
Als blijkt dat je AI hebt gebruikt bij een opdracht zonder dit te melden, kan de opleiding je werk ongeldig verklaren. Dat betekent: geen studiepunten.
Sommige hogescholen en universiteiten geven studenten die AI-gebruik niet goed melden geen herkansing, waardoor je nog meer punten misloopt.
Word je verdacht van frauduleus AI-gebruik? Dan kan de examencommissie een onderzoek starten. In het ergste geval kan de universiteit of hogeschool je een bindend negatief studieadvies opleggen omdat je te veel studiepunten mist.
Bij een dreigend negatief BSA kan het nuttig zijn om al vroeg een gesprek aan te vragen met een studieadviseur, decaan of een advocaat gespecialiseerd in onderwijsrecht. Zij kunnen je helpen in kaart te brengen welke mogelijkheden er nog zijn om het BSA te voorkomen of de beslissing aan te vechten.
3 tips voor AI-gebruik:
Gebruik AI-tools vooral als ondersteuning en schrijf zelf je opdrachten. Zo waarborg je je eigen leerproces.
Benoem altijd duidelijk wanneer en hoe je AI-tools hebt ingezet. Geef, waar nodig, ook aan welke delen van je tekst (of onderzoek) tot stand zijn gekomen met behulp van AI.
Vergeet ook de bronvermelding niet! Net als bij andere bronnen (boeken, artikelen) moet je aangeven wát je hebt gebruikt en wáár je het hebt gebruikt.
Als je wordt verdacht van onterecht AI-gebruik, heb je recht op hoor en wederhoor. Dat betekent dat jij je kant van het verhaal mag vertellen voordat er een definitief besluit wordt genomen. De examencommissie moet objectief onderzoek doen en jou de kans geven om bewijs of uitleg te leveren.
Wat gebeurt er als je toch verder wil studeren ondanks negatief BSA?
Je hebt nog genoeg mogelijkheden:
Kies dezelfde studie bij een andere universiteit of hogeschool.
Kies voor een vergelijkbare opleiding waar je vrijstellingen kunt krijgen.
Kijk of je via het mbo of via een schakelprogramma alsnog kunt instromen.
Zo kreeg een student vorig jaar een negatief BSA voor Bedrijfskunde op Avans Hogeschool. Hij koos vervolgens voor een vergelijkbare opleiding op Fontys. Doordat hij veel vakken al had gehaald, kon hij direct met vrijstellingen beginnen en verloor hij nauwelijks studietijd.
Wat moet je nú doen als je onterecht een negatief bindend studieadvies hebt gekregen?
Heb je net een negatief BSA ontvangen en ben je het er niet mee eens? Neem direct contact op met De Studentenadvocaat. We helpen je graag verder en bekijken samen wat we voor je kunnen doen. Je staat er namelijk niet alleen voor. Een negatief bindend studieadvies hoeft niet het einde van je studieloopbaan te betekenen.
