In beroep na negatief bindend studieadvies, hoe werkt dat?

Een brief met de aankondiging van een negatief bindend studieadvies op de deurmat. Dat is even schrikken. Want wat nu? Ons advies: geef je niet meteen gewonnen. Je kúnt namelijk in beroep gaan, vooral als je omstandigheden hebt die verklaren waarom je studie niet zo lekker verliep. In dit artikel vertellen we je hoe je dat doet – met alle nieuwe regels en AI-fraudechecks die er tegenwoordig bij horen.

Een negatief bindend studieadvies gekregen?

Als eerstejaarsstudent (of tweedejaars, afhankelijk van je instelling) krijg je op een gegeven moment een bindend studieadvies: positief of negatief. Niet genoeg studiepunten gescoord in de propedeusefase? Dan zegt je opleiding: “Wij denken niet dat dit nog wat gaat worden”, oftewel je moet stoppen. Lees hier welke gevolgen een negatief bindend studieadvies nog meer heeft. Ter illustratie: Bij Hogeschool Utrecht moet je in het eerste jaar meestal 45 van de 60 punten halen om door te mogen. Haal je dat niet? Dan ligt een negatief BSA op de loer.

Zit je in de gevarenzone? Weet dat je in beroep kunt gaan als je vindt dat jouw persoonlijke situatie onvoldoende is meegenomen. 

AI-tools en het risico op een negatief BSA

Als je net begint met je studie, is het belangrijk te weten dat het gebruik van AI-tools zoals ChatGPT je kans op een negatief bindend studieadvies (BSA) kan vergroten. Al die online hulpmiddelen zijn natuurlijk ontzettend handig, maar je moet er wel op letten hoe je ze gebruikt. 

Docenten en onderwijsinstellingen hebben tegenwoordig heel slimme systemen, zoals AI-checkers en plagiaatsoftware van Turnitin, om te controleren of het werk dat je inlevert echt door jou is geschreven. Ontdek hier hoe docenten AI kunnen opsporen. Dit betekent dat als je AI-tools gebruikt om je opdrachten volledig voor je te laten schrijven – in plaats van het te gebruiken als een hulpmiddel om ideeën op te doen – dat als fraude kan worden beschouwd. En als je fraude pleegt, loopt je studievoortgang er gevaar mee, omdat je dan een negatief BSA kunt krijgen. Lees hier wat je kunt verwachten tijdens een hoorzitting wegens plagiaat door een AI-tool.

Vanaf het studiejaar 2025-2026 gaan de regels voor het bindend studieadvies mogelijk veranderen. Gaat dat ook voor jou gelden? Lees hier meer over wat deze veranderingen inhouden en hoe ze jou kunnen beïnvloeden. Lees ook: Verhoogt ChatGPT het risico op een negatief BSA? en Wat is een AI checker en hoe kan het je helpen om een negatief BSA te voorkomen?

Wie kan er in beroep gaan na negatief bindend studieadvies?

Iedereen die rechtstreeks is benadeeld door een besluit van bijvoorbeeld de examencommissie of examinator. Dus heb jij een negatief BSA gekregen en denk je: “Er is helemaal geen rekening gehouden met mijn ziekte, topsport, depressie, zwangerschap, familiedrama (of iets anders relevants)”? Dan kun je in beroep.

Laten we dat verduidelijken met een voorbeeld: stel je hebt 37,5 punt in plaats van de vereiste 45. Maar je hebt ook drie maanden in het ziekenhuis gelegen of te maken gehad met een burn-out. Als jouw hogeschool/universiteit daarvan wist (of had kúnnen weten) en toch geen coulance heeft getoond, dan heb je een redelijke kans om via een beroepsprocedure je situatie recht te trekken. Lees ook: De rol van de examencommissie in de kwaliteitsborging van het onderwijs

Met welke redenen kun je in beroep gaan tegen een negatief bindend studieadvies?

Heb jij last van faalangst en ben je vaak bang dat je dichtklapt? Of vind je het moeilijk om jezelf lang te concentreren op één taak? Dat is heel vervelend. Gelukkig is jouw onderwijsinstelling wettelijk verplicht hier rekening mee te houden. Zo kan een negatief BSA worden ingetrokken wanneer je te maken hebt met vervelende omstandigheden die een causaal verband hebben met je niet-behaalde studiepunten. Denk hierbij aan persoonlijke omstandigheden zoals:

• Langdurige ziekte 

• Handicap of functiebeperking,

• Psychische problemen (zoals een depressie, angststoornis, rouwverwerking),

• Zwangerschap,

• Bijzondere familieomstandigheden (uit elkaar gaande ouders, mantelzorg, sterfgeval),

• Erkende bestuursfuncties (als je een jaar lang intensief bestuurstaken vervulde bij een studenten- of studievereniging),

• Topsport (een half jaar lang trainen voor de Olympische Spelen bijvoorbeeld kán impact hebben op je studietijd).

Dus als er écht iets aan de hand was en je dit tijdig of in ieder geval beargumenteerd kunt aantonen, dan moet een hogeschool of universiteit daar in theorie rekening mee houden.

TIP: Wil jij in beroep gaan na een negatief bindend studieadvies? Ga dan eerst bij jezelf na of er bij jou ook sprake is van een van bovengenoemde omstandigheden.

Hoe ga je in beroep bij het CBE na negatief bindend studieadvies?

CBE staat voor College van Beroep voor de Examens. Elke hogeschool of universiteit heeft zo’n onafhankelijk beroepsorgaan. Krijg je een negatief BSA? Dan is dit meestal je eerste halte. Je kunt daar aanvoeren dat jouw onderwijsinstelling de regels niet goed heeft gevolgd of jouw omstandigheden niet correct heeft meegewogen.

Belangrijk: Je kunt niet zeggen “Die toets was te moeilijk!” of “Die docent kan niet uitleggen,” want dat is inhoudelijk. Bij het CBE gaat het vooral om de formele kant: zijn de regels op de juiste manier toegepast? Hebben ze jouw bijzondere omstandigheden wel of niet in acht genomen? Dáár draait het om.

De examencommissie, het CBE en het CBHO… Duizelen al deze termen je al een beetje? Begrijpelijk. Daarom hebben wij alles wat je erover moet weten in dit blog nog eens helder voor je op een rijtje gezet.

En als het CBE je beroep afwijst? Dan is er (meestal) het CBHO*

Krijg je geen gelijk bij het CBE? Dan kom je in de volgende fase terecht. Tot voor kort was dat het College van Beroep voor het Hoger Onderwijs (CBHO) in Den Haag. Per 1 januari 2023 is het CBHO echter vervangen door de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State. Als je in 2025 dus hoger beroep wilt aantekenen tegen een beslissing van je onderwijsinstelling, dan is je volgende en laatste stap nu de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State. Kom je er daar ook niet uit, dan is de koek (helaas) op.

De nieuwe procedure: Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State

Vanaf nu kun je als student, als je het niet eens bent met het besluit van het CBE, je hoger beroep laten behandelen door de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State. Hier geldt:

• Schriftelijk beroep: Leg in duidelijke, zakelijke taal uit waarom je vindt dat de beslissing niet volgens de regels is genomen. Onderbouw je argumenten met concrete bewijzen (bijvoorbeeld e-mailcorrespondentie met studieadviseurs, medische verklaringen, of andere relevante documenten).

• Focus op de formele kant: Het gaat erom dat de procedures correct zijn gevolgd en dat er rekening is gehouden met jouw persoonlijke omstandigheden.

• Hoorzitting: Afhankelijk van je zaak kan er een hoorzitting worden gepland, waarin jij (en de onderwijsinstelling) je standpunten mondeling kunt toelichten. Lees hier meer over een hoorzitting met de examencommissie.

Deze nieuwe route zorgt voor een onafhankelijke, deskundige en vaak snellere afhandeling van jouw beroep. Het is dé plek waar je jouw klacht op een eerlijke manier kunt voorleggen. Goed om te weten: De Studentenadvocaat kan je hierin juridisch bijstaan. Vaak doen we dat (bijna) kosteloos. Onze ervaren advocaten kennen het klappen van de zweep en weten precies hoe je sterk in je schoenen staat. Schakel direct onze hulp in. 

5 tips voor je beroepsprocedure bij een negatief BSA

De Studentenadvocaat zet graag alles op alles om je te helpen bij een negatief bindend studieadvies. Daarom hebben wij een aantal tips voor het in beroep gaan tegen een negatief bindend studieadvies hieronder op een rij gezet:

1. Houd het netjes

Ga niet in caps lock roepen dat de examencommissie ‘he-le-maal gestoord’ is. Zeker, emoties zijn begrijpelijk, maar je wilt overtuigend en beleefd overkomen.

2. Leun niet op vage gevoelens

“Ik voelde me niet lekker” is te vaag. Kom met feiten. Bijvoorbeeld: “Ik heb hier en hier mailcontact gehad met een studieadviseur”, “Ik was onder behandeling van een psycholoog”, “Ik heb een doktersverklaring”, etc.

3. Benadruk je plan van aanpak

Laat zien dat je inmiddels iets hebt veranderd: je hebt bijvoorbeeld hulp gezocht, je planning aangepast, je vakken opnieuw ingepland of je bent overgestapt naar een deeltijdtraject. Maak duidelijk hóe jij ervoor zorgt dat je straks wél de benodigde studiepunten behaalt.

4. Verzamel bewijzen

Alles wat je verhaal ondersteunt: e-mails, medische verklaringen, gespreksverslagen met decanen of studieadviseurs.

5. Wees realistisch

Als je bijvoorbeeld geen enkele toets hebt gemaakt omdat je ‘gewoon geen zin’ had, ga je het lastig krijgen. Maar zat je bijvoorbeeld mentaal écht niet in staat om te studeren? Zorg dat de link tussen je problemen en de gemiste studiepunten duidelijk is.

Heb je hulp nodig bij het opstellen van je beroep of ben je onzeker over de procedure? Trek aan de bel. Onze ervaren advocaten begeleiden je graag – vaak bijna kosteloos – zodat je zeker weet dat jouw argumenten helder en overtuigend worden verwoord. Met hun expertise maak je een reële kans om je negatief BSA te laten herzien of uit te stellen.

Wat als mijn bezwaar te laat wordt afgehandeld?

Veel studenten stellen de vraag: “Volgens mij moet een opleiding binnen zes weken reageren. Maar wat als ze de zomer overbruggen en pas in augustus beslissen?” De wet voorziet meestal in de mogelijkheid om die beslistermijn te verlengen (soms met zes extra weken). Krijg je nergens gehoor? Blijf niet stilzitten, maar stuur een mail met de vraag of ze je bezwaar hebben ontvangen en wanneer je een beslissing kunt verwachten. Zo voorkom je dat je bezwaar onbedoeld op de plank blijft liggen.

Nog een laatste redmiddel: vóór 1 februari uitschrijven

Sommige studenten denken: “Ik ga die BSA sowieso niet halen, dus ik schrijf me voor 1 februari uit om een negatief BSA te vermijden.” Dat kan een strategie zijn als je écht weet dat de studie niet bij je past, of als je met een schone lei opnieuw wilt beginnen in september.  Lees hier meer over hoe en waarom dit een optie kan zijn.

Maar let op: check heel goed de regels van je hogeschool, want er zijn opleidingen die tóch een bindend advies geven als je bepaalde deadlines hebt gemist. Bij twijfel altijd even vragen bij de studieadviseur of studentendecaan.

Negatief BSA ontvangen? Wij helpen je met in beroep gaan

Heb jij onverhoopt een negatief bindend studieadvies ontvangen en ben je het hier niet mee eens? Met de juiste argumenten, een goed plan van aanpak én voldoende bewijs kun je een negatief BSA soms laten herzien of uitstellen. Vooral als je denkt dat jouw omstandigheden niet goed zijn meegenomen, is in beroep gaan zéker het proberen waard.

Neem daarom direct contact op met De Studentenadvocaat. Wij zullen jouw situatie beoordelen en kijken aan de hand daarvan wat wij voor jou kunnen betekenen. Met ons aan je zijde sta je sterker in je schoenen.