De rol van de examencommissie in de kwaliteitsborging van het onderwijs
Volgens de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (HW) is de examencommissie hét orgaan binnen een onderwijsinstelling dat op objectieve en deskundige wijze vaststelt of een student voldoet aan de voorwaarden die de Onderwijs- en Examenregeling (OER) stelt aan de kennis, inzicht en vaardigheden die nodig zijn voor het verkrijgen van een diploma. Stel, je komt in aanraking met de examencommissie, dan is het handig om te weten wat zij precies doet. Hieronder vertellen we je meer over de examencommissie en hoe zij de kwaliteit van het onderwijs waarborgt.
Wie is de examencommissie?
We beginnen bij het begin, wat is de examencommissie precies? Dit is de commissie aan een onderwijsinstelling die vaststelt of een student voldoet aan de voorwaarden voor het verkrijgen van een diploma. Daarnaast bepaalt de examencommissie of een student vrijstelling krijgt voor bepaalde vakken of niet behaalde studiepunten. De examencommissie bepaalt of de student een positief of negatief bindend studieadvies ontvangt. Zo heeft elke opleiding zijn eigen examencommissie, die bestaat uit onder andere deskundigen en vakdocenten, die bekend zijn met het curriculum.
Wat zijn de taken van de examencommissie?
De examencommissie staat garant voor de kwaliteit van de examens en het diploma. De taken van de examencommissie in grote lijnen:
Het vaststellen of een student voldoet aan de voorwaarden die de onderwijsinstelling stelt, die nodig zijn voor het verkrijgen van de studiepunten of het diploma.
Kwaliteitsborging van tentamens en opdrachten.
Het vaststellen van richtlijnen binnen het kader van de Onderwijs en Examenregeling (OER) om de uitslag van tentamens te kunnen beoordelen en vast te stellen.
Het verlenen van eventuele vrijstellingen.
Het treffen van maatregelen in het geval van plagiaat of fraude.
Het borgen van de kwaliteit van de organisatie en de procedures rondom tentamens.
Het aanwijzen van examinatoren bij tentamens.
Het verlenen van toestemming aan een student om een ander onderwijsprogramma te volgen.
Goedkeuring geven aan een student voor behaalde onderdelen aan een andere onderwijsinstelling.
Het vaststellen van een positief of negatief BSA.
Het jaarlijks opstellen van een verslag van de werkzaamheden van de examencommissie.
Moet je binnenkort voor de examencommissie verschijnen vanwege een beschuldiging van plagiaat? Het is goed om te weten wat je kunt verwachten. Lees hier wat er gebeurt tijdens zo'n hoorzitting en hoe je je kunt voorbereiden.
Kwaliteit van het onderwijs
Toetsing is als het ware hét kloppend hart van het curriculum en is tegelijkertijd een kwetsbaar onderdeel binnen het onderwijs. Eén ding is zeker: toetsing is een bepalende factor voor de kwaliteit van het onderwijs. Om de kwaliteit van toetsing en examinering te borgen, is het belangrijk dat deze tot stand komt vanuit één commissie, die sturing geeft. Vanuit de examencommissie wordt er dagelijks gewerkt aan het toetsontwerp volgens het beleid van de onderwijsinstelling en het toetsprogramma.
Maar hoe zorgt de examencommissie ervoor dat een hoge kwaliteit in stand wordt gehouden? Op het hoogste niveau kijkt de commissie naar de toetsing en examinering: wat is de visie van de opleiding? Welke rol hebben docenten en studenten? Daarnaast gaat het om de kwaliteit van het toetsprogramma van de opleiding. De vraag moet zijn of het gehele programma in balans is voor het meten van de competenties van de student? Ook gaat het om de kwaliteit van de beoordelingsinstrumenten van de opdrachten. Door als commissie te kijken naar deze pijlers, moet de kwaliteit van het onderwijs op het juiste niveau blijven. Om de kwaliteit te waarborgen, moeten werkafspraken worden vastgesteld, instrumenten worden ontwikkeld en medewerkers met de juiste deskundigheid worden ingezet.
Samenwerking examencommissie en de gehele onderwijsinstelling
Kwaliteitsborging betreft diverse processen, die binnen verschillende teams plaatsvinden en waarbij veel mensen van binnen en buiten de onderwijsinstelling betrokken zijn. Binnen elke onderwijsinstelling zijn er organen die zich bezighouden met de toetsing en examinering. Denk aan de curriculumcommissie, docenten, coördinatoren, examinatoren en dus de examencommissie.
De kern van het werk van de examencommissie is het adviseren, monitoren en richtlijnen opstellen, zodat de kwaliteit van het onderwijs zo veel mogelijk gewaarborgd kan worden. De examencommissie stelt criteria vast bij het ontwikkelen van toetsen, maar stelt ook eisen aan de examinatoren en voert toetsanalyses uit. Kwaliteitsborging vindt onder meer plaats doordat elke toets op basis van het ontwerpcriteria wordt ontwikkeld, afgenomen en een toetsanalyse wordt uitgevoerd. Waar mogelijk wordt de toets bijgesteld. Dit is afhankelijk van het resultaat van de controle.
Als je betrokken raakt bij een fraudezaak, is het belangrijk om te weten hoe de examencommissie en andere betrokken partijen hiermee omgaan. Wil je meer weten over hoe zo'n proces verloopt? Lees dan hier meer over de gang van zaken tijdens een hoorzitting bij fraude.
Niet eens met de uitspraak van de examencommissie? De Studentenadvocaat staat je bij
De examencommissie heeft een belangrijke taak om de juiste kwaliteit van het onderwijs te verzekeren en waar nodig bij te stellen. Daarmee heeft de examencommissie een richtinggevende en controlerende rol rondom toetsing en examinering binnen de onderwijsinstelling.
Ben je het niet eens met een uitspraak van de examencommissie? Neem dan contact op met de Studentenadvocaat, zodat we je verder kunnen helpen tegen een beslissing van de examencommissie. Wij zijn namelijk gespecialiseerd in studentenzaken. De Studentenadvocaat staat je bij, zelfs als je een smalle beurs hebt.